- Strzelające kolana – przyczyny i sposoby rozwiązania problemu
Strzelające kolana to dolegliwość, która dotyka coraz więcej osób, niezależnie od wieku czy poziomu aktywności fizycznej. Dźwięki trzasków pojawiające się podczas ruchu kolana mogą budzić niepokój, ale w większości przypadków nie są one związane z poważnymi patologiami. Jedną z częstszych przyczyn tego zjawiska jest boczne przyparcie rzepki, inaczej nazywane lateralizacją rzepki.
Przyczyna – boczne przyparcie rzepki
Lateralizacja rzepki wynika z zaburzonej biomechaniki kolana, w której rzepka nie porusza się prawidłowo w bruździe międzykłykciowej kości udowej. Zamiast tego przemieszcza się nieco w bok, a następnie gwałtownie wraca na swoje miejsce podczas zginania lub prostowania kolana, co generuje charakterystyczny dźwięk.
Do głównych czynników prowadzących do tego problemu należą:
– Siedzący tryb życia – długotrwałe unieruchomienie sprzyja przykurczom mięśni, szczególnie zginaczy bioder, co zaburza biomechanikę kończyny dolnej.
– Zaburzona równowaga mięśniowa – napięty mięsień czworogłowy uda, zwłaszcza jego część boczna oraz pasmo biodrowo-piszczelowe, mogą nadmiernie pociągać rzepkę w kierunku bocznym i ku górze.
– Nieprawidłowy wzorzec ruchu – sposób chodzenia oraz ustawienie stóp i kolan w trakcie ruchu mogą dodatkowo sprzyjać nieprawidłowemu torowi ruchu rzepki.
Jak przywrócić prawidłową funkcję kolana?
Aby skutecznie uporać się z problemem strzelających kolan, konieczne jest przywrócenie równowagi mięśniowej oraz poprawa biomechaniki ruchu. Kluczowe działania obejmują:
- Wzmocnienie głowy przyśrodkowej mięśnia czworogłowego uda (VMO)
– Ćwiczenia izolowane na ostatnich 15 stopni wyprostu kolana, np. prostowanie nogi w siadzie z lekkim oporem.
– Angażowanie VMO poprzez ćwiczenia w pełnym zakresie ruchu, np. przysiady z piętą ustawioną na podwyższeniu
- Rozluźnienie napiętych struktur
– Mięśnia czworogłowego uda oraz pasma biodrowo-piszczelowego.
– Mobilizacja bioder i stawów skokowych, aby poprawić wzorzec chodu i zmniejszyć napięcia oddziałujące na staw kolanowy
- Poprawa nawyków ruchowych
– Świadome korygowanie wzorca chodu
– Zwiększenie aktywności fizycznej – spacery, ćwiczenia wzmacniające i rozciągające.
- Zastosowanie technik wspomagających
– Fizjoterapia, w tym terapia manualna i taping rzepki w celu poprawy jej toru ruchu.
– Ćwiczenia proprioceptywne poprawiające kontrolę nerwowo-mięśniową kończyny dolnej.
Podsumowanie
Strzelające kolana to często wynik zaburzonej biomechaniki i osłabienia równowagi mięśniowej w obrębie kończyny dolnej. Kluczowym aspektem terapii jest wzmocnienie VMO, rozluźnienie napiętych struktur oraz korekta wzorców ruchowych. Regularne ćwiczenia i zmiana codziennych nawyków mogą znacząco poprawić stabilność kolana, redukując zarówno trzaski, jak i ryzyko kontuzji w przyszłości.
