Skupienie uwagi, z angielskiego ,,focus of attention” jest to koncepcja zaczerpnięta głównie z treningu motorycznego oraz rehabilitacji, jednak przynosi ona również dużo korzyści, jeżeli zostanie uwzględniona w procesie treningowym, nawet u osób początkujących. Wyróżniamy dwa główne rodzaje skupienia uwagi: Wewnętrzne (internal focus of attention), oraz Zewnętrzne (external focus of attention). Zanim jednak przejdziemy do dokładniejszego omówienia, co wchodzi w skład dwóch wymienionych wcześniej terminów, trzeba jeszcze wspomnieć o etapach zaawansowania motorycznego. Brzmi strasznie? Już tłumaczę!
Wyróżniamy 3 etapy nauki motorycznej, które można porównać do poziomu zaawansowania treningowego danej osoby. Różnica jest jedynie taka, że odnosimy się tutaj do kontroli motorycznej danej osoby w poszczególnych ruchach. Etapy o których mowa to: I Faza poznawcza, II Faza skojarzeniowa, III Faza autonomiczna. Opiszemy sobie je dokładniej na przykładzie ruchu przysiadu. Osoba znajdująca się w pierwszej fazie pod kątem tego ruchu będzie to po prostu ktoś, kto nie ma wystarczającej kontroli motorycznej, oraz nie wie w jaki sposób poprawnie i efektywnie wykonywać przysiad. Do fazy drugiej należą osoby, które jak podpowiada nam nazwa są w stanie skojarzyć ten ruch z innymi wykonywanymi przez siebie czynnościami, takimi jak chociażby siadanie, przez co ćwiczenie będzie już w tym przypadku bardziej efektywne. Ostatnia faza polega na całkowitej automatyzacji danego ruchu, czyli dana osoba nie zastanawia się w jaki sposób ustawić ciało i wykonać ruch, jednak dzieje się to praktycznie samoczynnie.
Jednak co z tego wynika dla typowego Kowalskiego ćwiczącego przysiady na siłowni? Otóż po wcześniejszym przyporządkowaniu osoby do danego etapu nauki motorycznej, możemy w jak najkorzystniejszy dla niego sposób dobrać rodzaj skupienia uwagi, o których mowa była na początku artykułu, jaki będzie on wykorzystywał podczas swoich treningów. W praktyce przedstawia się to tak, że wewnętrzne skupienie uwagi odnosi się do koncentracji na poszczególnych elementach ciała podczas wykonywania ruchu. Na przykładzie przysiadu może to być świadome kierowanie kolan na zewnątrz lub wypychanie biodra do tyłu podczas fazy ekscentrycznej (ruch w dół). Natomiast w przypadku zewnętrznego skupienia uwagi, koncentrujemy się głównie na celu/efekcie danego ruchu. Znowu bazując na naszym przysiadzie, będzie to na przykład wariacji ,,box squat”, w którym uwaga ćwiczącego skupiona jest jedynie na dosięgnięciu pośladkami do znajdującej się za nim skrzyni/ławeczki. Dodatkowo sposób kierowania uwagi na zewnątrz może być wzbogacony o myślenie, że faza koncetryczna (ruch do góry) odbywa się poprzez odpychanie od ziemi (element zewnętrzny) a nie poprzez prostowanie nóg.
Trenujący na siłownii będą czerpali większe korzyści z różnych rodzajów skupienia uwagi w zależności od tego do jakiego etapu nauki motorycznej powinni zostać zaklasyfikowani. Jeżeli masz problem z przyporządkowaniem siebie do poszczególnego etapu, oraz z wdrażaniem najefektywniejszego sposobu skupienia uwagi w swoich treningach, skonsultuj się z trenerem, który pomoże określić etap, na którym aktualnie się znajdujesz a następnie za pomocą odpowiednich instrukcji słownych będzie kierował twoją uwagę na treningu w taki sposób, aby był on jak najbardziej efektywny.
Autor artykułu: Paweł Reterski
